58e dag Naar Agdz
Stralend weer, vannacht lekker fris 14”, maar nu bij vertrek om 10.00 uur al 21” vandaag gaan we het dal - de vallee de Draa - terug naar het noorden, want we hebben het meest zuidelijke puntje in het oosten van Marokko gehad. In feite gaan we op de terugreis naar huis, het is ook nog maar 14 dagen in Marokko ! Een rustige rit, want de weg - de N9 - is prima en rustig.
Na de moderne stad Zagora gaan we weer langs dorpjes - dit zijn ksars, oftewel ommuurde dorpjes - met lemen huisjes, met vervallen huizen, die alleen een deur hebben met een grote donkere ruimte daarachter, terwijl auto’s passeren, fietsers voorbijfietsen, oude mensen lopen, ezelkarretjes, schaapskuddes en bussen vol toeristen, taxi’s elkaar afwisselen. Apart ! Dal vol met palmbomen en bergen van ca. 1.000 - 1.200 m langs de kanten.
Na ca. 100 km, 2 en half uur verder, komen we op de camping Kasbah Palmeraie in Agdz aan. Als er een camping is met mooie, schaduwrijke, plekjes en minder mooie plekjes, wordt er door de toerleiding lootjes gegeven aan de binnenkomers voor een plekje. Dit om scheve gezichten te voorkomen. We hebben - weer geluk - een plek vol in de zon, langs de wandelroute naar de wc, in de reuk van het toiletgebouw, dus we zitten goed, gelukkig voor 1 dag. De luifel uit, blikjes bier open en we redden het wel.
Bij de camping hoort een oude kasbah uit de 17e eeuw, in bezit van de familie die ook de camping beheert. We krijgen een rondleiding, waarin wordt uitgelegd dat een kasbah een groot ommuurd huis (een soort fortificatie) is van een vooraanstaande of rijke familie die in een dorp/ksar of er buiten zo’n fort/kasteel bouwt.
In dit geval was de familie voortgekomen uit een voorouder die ‘caid’ was, een imam (geleerde) man was die namens de koning een gebied bestuurde van 2500 km2. Deze functie was erfelijk, een soort edele/graaf van een gebied. Die ‘caid’ had een ( of meer) kasteel nodig om iedereen te ontvangen op audientie, om rechtspraak te plegen, om gasten te herbergen en natuurlijk zijn familie te herbergen. Dat is dus een kasbah, een soort kasteel. De kasbah is ‘open’ als er naast het woonhuis nog andere gebouwen zijn, anders is de kasbah gesloten. Interessant om te zien hoe dit gebouw, dat al gedurende 20 jaar werd gerestaureerd door de duitse universiteit van Weimar, door dipl (oom)- ingenieur Vogel ontworpen, als werkplaats-leerplaats voor lokale leerlingen die restauratietechnieken van leembouw met diverse soorten aarden stenen (geen bakstenen) afgesmeerd met kalk en varianten werd aangeleerd. Het gebouw bestond uit 4 verdiepingen, met dakterras, dikke muren beneden, die steeds minder dik werden, koele binnenvertrekken zonder ramen, maar met groot gat in plafond. Binnenplaatsen, ontvangstruimten, binnentuin enz. Interessant om te zien.
